สูตรน้ำปลาแท้จากปลาหมอคางดำ ผลงานประมงสมุทรสงคราม

นายนิรัตน สนิทมัจโร ประมงจังหวัดสมุทรสงคราม เปิดเผยสูตร น้ำปลาแท้จากปลาหมอคางดำ ซึ่งเป็นโครงการเชิงสร้างสรรค์ที่เริ่มขึ้นในปี 2567 ครอบคลุมพื้นที่นำร่องใน 4 จังหวัด ได้แก่ สมุทรสงคราม, สมุทรสาคร, เพชรบุรี และ สมุทรปราการ โดยใช้อัตราส่วนปลาหมอคางดำกับเกลือสมุทร 4 ต่อ 1 หมักนาน 12 เดือนในโอ่งดิน ด้วยแนวคิดแปรรูปปลาต่างถิ่นให้เป็นผลิตภัณฑ์เชิงพาณิชย์ เพิ่มมูลค่าและสร้างรายได้ให้กับชุมชนท้องถิ่น อีกทั้งยังเป็นการฝึกทักษะให้ผู้ต้องขังภายในกรมราชทัณฑ์ เพื่อกลับคืนสู่สังคมได้อย่างมีคุณค่า โครงการนี้สะท้อนการใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นและทรัพยากรท้องถิ่นให้เกิดประโยชน์สูงสุด

การแปรรูป ปลาหมอคางดำ ซึ่งแต่เดิมถูกมองว่าเป็นสายพันธุ์รุกรานที่สร้างปัญหาให้กับสิ่งแวดล้อมและปลาพื้นถิ่น กลับกลายเป็นแนวคิดสร้างโอกาส โดย กรมประมง จับมือกับ กรมราชทัณฑ์ และบริษัท เจริญโภคภัณฑ์อาหาร จำกัด (มหาชน) หรือ CPF จัดการ “กำจัดพร้อมแปรรูป” ด้วยภูมิปัญญาท้องถิ่นตามสูตรหมักน้ำปลาแบบไทยโบราณ

สูตรหมักน้ำปลานี้ ใช้ ปลาหมอคางดำ กับ เกลือสมุทร ซึ่งจังหวัดสมุทรสงครามเป็นแหล่งเกลือสมุทรชั้นดี จึงได้วัตถุดิบคุณภาพมาเพิ่มมูลค่าอย่างคุ้มค่า โดยสัดส่วนการหมักคือ ปลา 4 ส่วนต่อเกลือ 1 ส่วน เมื่อทำความสะอาดปลาหมอคางดำแล้ว จะใส่ลงในโอ่งดินสลับชั้นกับเกลือจนเต็มโอ่ง จากนั้นปิดฝาด้วยพลาสติก มัดเชือกให้แน่น ทับด้วยฝาไม้ และหมักทิ้งไว้กลางแจ้งนาน 12 เดือน กระบวนการนี้ไม่มีกลิ่นรบกวนชุมชน และปลอดภัยต่อสิ่งแวดล้อม

โครงการนี้ยังมีมิติสังคมสำคัญ เพราะเปิดโอกาสให้ผู้ต้องขังมีส่วนร่วมในกระบวนการผลิต ฝึกฝนการหมักและการดูแลคุณภาพ เพื่อให้ผู้ต้องขังได้ทักษะในการประกอบอาชีพหลังพ้นโทษ เป็นการสร้างโอกาสในการกลับสู่สังคมอย่างมีศักดิ์ศรี

ในปีนี้ยังมีแผนเปิดตัวแบรนด์น้ำปลาท้องถิ่นอย่างเป็นทางการ ได้แก่ “หับเผยแม่กลอง”, “หับเผยเขากลิ้ง”, “หับเผยสมุทรสาคร” และ “หับเผยสมุทรปราการ” ซึ่งจะจัดจำหน่ายให้กับผู้บริโภคทั่วไป ตอบโจทย์ทั้งความอร่อยและการสนับสนุนวิถีชุมชน

เมื่อปลาหมอคางดำ ซึ่งเคยถูกมองว่าเป็นปัญหา กลับถูกแปรรูปเป็นน้ำปลาที่มีกลิ่นหอมเข้มข้นและรสกลมกล่อม ครบเครื่องเรื่องรสชาติและคุณค่า เป็นตัวอย่างชัดเจนว่า “ความคิดสร้างสรรค์” สามารถเปลี่ยนวิกฤตให้เป็นโอกาสได้อย่างยั่งยืน