Printed Circuit Boards หรือ PCB เป็นชิ้นส่วนสำคัญที่ใช้ในอุปกรณ์ไฟฟ้าอิเล็กทรอนิกส์หลาย ประเภทในอุตสาหกรรมต่าง ๆ โดย PCB จะเป็นแผ่นแม่พิมพ์วงจรซึ่งแผ่นพิมพ์วงจรนั้นจะเป็นพื้นฐานของอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ที่เราใช้กันอยู่ในชีวิตประจำวัน เช่น เครื่องใช้ไฟฟ้า อุปกรณ์สื่อสาร หรือส่วนประกอบของรถยนต์ เป็นต้น
ปัจจุบันขนาดของอุตสาหกรรม PCB ทั่วโลกมีขนาดอยู่ที่ประมาณ 80 พันล้านเหรียญสหรัฐ (80 Billion USD) หรือกว่า 2.7 ล้านล้านบาท และคาดว่าตลาดจะเติบโตที่อัตราเฉลี่ยทบต้นต่อปี (CAGR) ที่ 4.87% จนทำให้ตลาด PCB จะมีขนาด 96.57 พันล้านเหรียญต่อปี (96.57 Billion USD) หรือ 3.3 ล้านล้านบาท ในปี 2029 จากการประเมินของ Mordo Intelligence
เกี่ยวเนื่อง 7 อุตสาหกรรมหลัก
การเติบโตของอุตสาหกรรม PCB ก็ขึ้นอยู่กับความต้องการการใช้งานผลิตภัณฑ์เข้ากับอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ต่าง ๆ ดังนั้นเราจึงสามารถจำแนกอุตสาหกรรม PCB โดยอุตสาหกรรมปลายน้ำที่นำ PCB ไปประยุกต์ใช้ ซึ่งการจำแนกอุตสาหกรรมแบบดังกล่าวสามารถจำแนกออกเป็นเจ็ดอุตสาหกรรมที่เกี่ยวข้องหลัก ๆ คือ
1.อุตสาหกรรมคอมพิวเตอร์ (Computers) จะเป็นการนำ PCB ไปประยุกต์ใช้กับผลิตภัณฑ์ เช่น PC และคอมพิวเตอร์ต่าง ๆ รวมถึงการใช้งานในส่วนของ Data Center และ Server ซึ่งกำลังเป็นภาคส่วนที่เติบโตแรงอยู่ในขณะนี้ โดยปีที่ผ่านมาในส่วนของ Data Center มีการเติบโตเป็นอย่างสูงอันเป็นผลเนื่องมาจากกระแสที่มาแรงชองการนำปัญญาประดิษฐ์ (AI) มาใช้งาน ส่งผลให้หลายบริษัททั่วโลกเร่งดำเนินการสร้าง Data Center เพื่อช่วย AI ประมวลผลข้อมูล ซึ่งเป็นอีกหนึ่งปัจจัยหลักที่จะช่วยชับเคลื่อนการเติบโตของอุตสาหกรรม PCB ในภาคส่วนคอมพิวเตอร์
2.อุตสาหกรรมสื่อสาร (Communications) อุตสาหกรรมนี้ก็จะประกอบไปด้วยเครื่องมือสื่อสาร เช่น โทรศัพท์เคลื่อนที่ ที่เป็นอุปกรณ์หลักที่มียอดขายกว่าพันสามร้อยล้านเครื่องทั่วโลกต่อปีในขณะนี้ นอกจากนี้อุปกรณ์ เช่น เสาสัญญาณ สถานีฐานโทรคมนาคม รวมถึงสวิตช์ช่องสัญญาณต่าง ๆ ก็จะรวมอยู่ในอุตสาหกรรมสื่อสารนี้ด้วย ดังนั้นการขยายตัวของโครงข่ายโทรคมนาคม เช่น โครงข่าย 5G ก็จะมีส่วนสำคัญในการขยายตัวของการเติบโตของการใช้ PCB
3.อุตสาหกรรมอิเล็กทรอนิกส์ทั่วไป (Consumer Electronics) อุตสาหกรรมดังกล่าวประกอบไปด้วยอุปกรณ์ไฟฟ้า เช่น โทรทัศน์ เครื่องเสียง และเครื่องใช้ไฟฟ้าอื่น ๆ เป็นต้น
4.อุตสาหกรรมยานยนต์ (Automotive) เนื่องจากมีการใช้อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ที่เพิ่มสูงขึ้นจากภาคอุตสาหกรรมรถยนตร์ เช่น การเพิ่มขึ้นของระบบช่วยเหลือผู้ขับขี่ การนำเทคโนโลยีเซ็นเซอร์ เช่น Radar และ LiDAR มาใช้งาน ก็เป็นส่วนหนึ่งที่ทำให้การเติบโตของ PCB กับอุตสาหกรรมยานยนตร์นี้มีความเชื่อมโยงกันมากขึ้นทุกที
โดยเฉพาะอย่างยิ่งการเปลี่ยนผ่านจากรถยนต์สันดาป (Internal Combustion Engine) ไปสู่รถยนต์ใช้ไฟฟ้า (Electric Vehicle) ก็เป็นปัจจัยเติบโตที่สำคัญของ PCB กับอุตสาหกรรมรถยนตร์เพราะรถยนต์ใช้ไฟฟ้า (EV) นั้นใช้อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์มากกว่ารถยนตร์ทั่วไปถึง 5-6 เท่าตัว
5.กลุ่มตสาหกรรมทั่วไป (Industrial) การใช้ PCB กับโรงงานอุตสาหกรรม รวมถึงเครื่องจักรในอุตสาหกรรมต่าง ๆ
6.อุตสาหกรรมการแพทย์ (Medical) เป็นการใช้ PCB กับเทคโนโลยีการแพทย์ ที่ต้องใช้อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ เช่น เครื่องมือการรักษาโรคสมัยใหม่ที่มีความสลับซับซ้อนมากขึ้น เป็นต้น
7.อุตสาหกรรมเทคโนโลยีทางการทหารและอวกาศ (Military/Aerospace) การประยุกต์ใช้ PCB เข้ากับเทคโนโลยีอาวุธสมัยใหม่ที่มีความเป็นอิเล็กทรอนิกส์มากขึ้น และรวมถึงเทคโนโลยีทางอวกาศ ถ้าเราจำแนกมูลค่าของอุตสาหกรรมปลายน้ำที่นำ PCB มาประยุกต์ใช้ เราจะเห็นสัดส่วนมูลค่าเป็นไปดังกราฟตามนี้
คอมพ์-สื่อสารตลาดใหญ่
จากกราฟจำแนกสัดส่วนมูลค่าตลาดของอุตสาหกรรมที่เกี่ยวข้องจะพบว่า สามตลาดที่มีมูลค่ามากที่สุดคือตลาดคอมพิวเตอร์ (Computers) ตลาดอุปกรณ์สื่อสาร (Communications) และตลาดสินค้าอุตสาหกรรมอิเล็กทรอนิกส์ทั่วไป (Consumer Electronics) แต่ถ้าเราได้จำแนกดูการพยากรณ์เติบโตของตลาดเหล่านี้ในอนาคตตามกราฟถัดมา
อุตสาหกรรมที่คาดว่าจะมีอัตราการเติบโตเฉลี่ยทบต้น (CAGR) สูงสุดในอีกสามปีข้างหน้าคืออุตสาหกรรมรถยนต์ ที่มีตลาดอิเล็กทรอนิกส์ที่ใหญ่เป็นอันดับที่ 4 ของตลาดปลายน้ำ ปัจจัยหลักที่จะทำให้ตลาดนี้ขยายตัวได้รวดเร็วก็อันเนื่องมาจากการมาถึงของรถยนต์ไฟฟ้า (EV) ที่ต้องการการใช้งานอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์เพิ่มขึ้นจำนวนมาก ส่งผลดีต่ออุตสาหกรรม PCB เป็นเงาตามตัว
ระบบใหม่ ๆ เช่น ระบบผู้ช่วยเหลือผู้ขับขี่ระดับสูง (ADAS) ระบบความบันเทิงในรถยนต์ (IVI) และระบบควบคุมอัจฉริยะต่าง ๆ ล้วนสร้างความต้องการของแผ่นวงจรไฟฟ้าทั้งสิ้น และยังไม่รวมไปถึงระบบเซ็นเซอร์ในอนาคตอย่าง LiDAR และ RADAR ที่จะมาในอนาคตเมื่อรถยนตร์ไร้คนขับจะก้าวเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตประจำวันของเรามากขึ้น ดังนั้นอนาคตการเติบโตของอุตสาหกรรม PCB ในอีกไม่กี่ปีข้างหน้าจึงมีความผูกพันกับแนวโน้มของอุตสาหกรรมรถยนตร์เป็นอย่างมาก
เกี่ยวเนื่องต้น-กลาง-ปลายน้ำ
นอกจากวิธีการจำแนกด้วยการประยุกต์ใช้งานแล้ว การจำแนกอุตสาหกรรมยังสามารถทำได้อีกวิธีหนึ่งคือ การจำแนกผลิตภัณฑ์ออกเป็นสามส่วนหลัก ๆ คือส่วนต้นน้ำ ส่วนกลางน้ำ และส่วนปลายน้ำ
ส่วนต้นน้ำ (Upstream) ประกอบไปด้วยการจัดหาวัตถุดิบ และวัสดุในการจัดทำแผงวงจร เช่น ผลิตภัณฑ์จากทองแดงต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็น ขดลวดทองแดง แผ่นทองแดง และวัสดุห่อหุ้มด้วยทองแดง (Copper Laminated) รวมถึงวัสดุพื้นฐานอื่น ๆ เป็นต้น ซึ่งวัสดุพื้นฐานในการประกอบ PCB มักจะมีสัดส่วนกำไรขั้นต้น (Gross Profit Margin) ที่สูงที่สุดสำหรับบริษัทที่ผลิต PCB โดยส่วนใหญ่ ดังนั้นราคาทองแดงจึงเป็นปัจจัยสำคัญอย่างมากสำหรับอุตสาหกรรม PCB
ผู้เล่นชั้นนำในส่วนอุตสาหกรรมต้นน้ำนั้นก็มี เช่น บริษัท Kingboard Group จาก ประเทศฮ่องกง หรือบริษัท Shengyi Technology จากประเทศจีน เป็นต้น
ส่วนกลางน้ำ (Midstream) ประกอบไปด้วยการทำแผงวงจรอิเล็กทรอนิกส์ทั่วไปให้กับอุตสาหกรรมต่าง ๆ เช่น อุตสาหกรรมสื่อสารไม่ว่าจะเป็นเสาสัญญาณหรือสถานีฐาน อุตสาหกรรมรถยนต์ อุตสาหกรรมการแพทย์ เป็นต้น
ส่วนปลายน้ำ (Downstream) ในส่วนอุตสาหกรรมปลายน้ำ จะเป็นในส่วนของแผงวงจรอิเล็กทรอนิกส์ที่มีความสลับซับซ้อนมากขึ้นในอุตสาหกรรม เช่น ในอุตสาหกรรมคอมพิวเตอร์ อุตสาหกรรมสื่อสาร หรืออุตสาหกรรมที่ต้องการแผลวงจรเคลือบฉนวน (Electrical Insulation System) และในขณะนี้อุตสาหกรรมรถยนต์ก็มีความจำเป็นที่จะต้องใช้แผง PCB ที่มีความสลับซับซ้อนมากยิ่งขึ้น จึงนับเป็นอีกหนึ่งปัจจัยที่จะช่วยเกื้อหนุนอุตสาหกรรมปลายน้ำให้เติบโตต่อในอนาคต
กระจายรายได้ไปทั่วโลก
อีกวิธีหนึ่งที่ใช้จำแนกอุตสาหกรรม PCB คือการจำแนกตามภูมิศาสตร์ จากข้อมูลที่รวยรวมโดย NT Information ได้ทำการจัดอันดับบบริษัทที่มีรายได้สูงสุด 100 อันดับแรก แต่ต่อมาได้ขยายเพิ่มเติมเป็นบริษัทที่มีรายได้ไม่ต่ำกว่า 100 ล้านเหรียญสหรัฐ (100 Million USD) ดังแสดงให้เห็นในตารางด้านล่าง การจัดอันดับดังกล่าวแสดงให้เห็นว่าอุตสาหกรรม PCB เป็นอุตสาหกรรมที่ไม่ได้มีการกระจุกตัวของผู้เล่นมากนัก สะท้อนให้เห็นจากการมีผู้เลนรายใหญ่จำนวนมาก ไม่มีรายใดรายหนึ่งครอบครองตลาดหรือมีการผูกขาดอยู่ไม่กี่เจ้า
ในอันดับบริษัทที่มีรายได้ไม่ต่ำกว่า 100 ล้านเหรียญสหรัฐ ดังกล่าวเราจะเห็นได้ว่าบริษัทที่ติดอันดับมีมากถึงกว่า 146 บริษัท และบริษัทส่วนมากมีฐานการผลิตในทวีปเอเชียเสียเป็นส่วนใหญ่ โดยประเทศที่มีฐานการผลิตอุตสาหกรรม PCB มากเป็นอันดับหนึ่งโดยวัดจากระดับรายได้คือประเทศไต้หวัน ตามติด ๆมาด้วยประเทศจีน แต่ในขณะเดียวกันจำนวนผู้ผลิต PCB ขนาดใหญ่นั้นมีในจีนมากกว่าในไต้หวันกว่าเท่าตัว ดังนั้นทั้งสองประเทศจึงมีความสำคัญอย่างสูงต่ออุตสาหกรรม PCB โลก
รถยนต์ EV-อนาคตธุรกิจ
โดยสรุปแล้วภาพรวมของอุตสาหกรรม PCB ทั่วโลกนั้นคาดการณ์ว่าจะมีการเติบโตต่อในอนาคตข้างหน้า และจัดได้ว่าอุตสาหกรรมมีการกระจายตัวค่อนข้างมาก อันเนื่องมาจากการกระจายตัวของผู้ประกอบการรายใหญ่ที่มีการกระจัดกระจายอยู่หลายประเทศทั่วโลก
แต่โดยรวมแล้วจะกระจุกตัวในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเป็นสำคัญโดยเฉพาะประเทศไต้หวันและประเทศจีน นอกจากนี้อุตสาหกรรมปลายน้ำที่นำ PCB ไปใช้ยังมีความหลากหลายอย่างมาก อันเนื่องจากอุตสาหกรรมหลายอุตสาหกรรมล้วนแล้วแต่ต้องใช้อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ ความต้องการของแผงวงจรอิเล็กทรอนิกส์จึงปรากฏขึ้นในอุตสาหกรรมใหญ่หลายอุตสาหกรรม
ถ้าวัดมูลค่าโดยรวมตลาดคอมพิวเตอร์ ตลาดอุปกรณ์สื่อสาร และตลาดสินค้าอุตสาหกรรมอิเล็กทรอนิกส์ทั่วไป เป็นสามอุตสาหกรรมที่มีมูลค่าชิ้นส่วนอิเล็กทรอนิกส์ที่มีมูลค่ามากที่สุด
แต่ถ้าพูดถึงการเติบโตในอนาคต อุตสาหกรรมการที่คาดการณ์ว่าจะผลักดันใช้งาน PCB สูงที่สุดในอีกไม่กี่ปีข้างหน้าก็คืออุตสาหกรรมยานยนต์ อันเนื่องมาจากการเข้ามาถึงของเทคโนโลยีใหม่อย่าง Electronic Vehicle (EV) ที่จะเป็นตัวผลักดันให้ยานยนตร์นำอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์มาใช้มากขึ้น ส่งผลให้การใช้งาน PCB จะมีมากขึ้นเป็นเงาตามตัว
