เมื่อวันที่ 17 เมษายนที่ผ่านมา ศาลรัฐบาลกลางสหรัฐฯ มีคำตัดสินครั้งสำคัญว่าบริษัทเทคโนโลยียักษ์ใหญ่ Google ได้กระทำผิดกฎหมายต่อต้านการผูกขาด (Antitrust) ในธุรกิจโฆษณาออนไลน์บางส่วน โดยชี้ว่าบริษัทใช้การผูกโยงบริการที่สำคัญเพื่อสร้างอำนาจเหนือตลาดอย่างไม่เป็นธรรม การตัดสินครั้งนี้ถือเป็นชัยชนะของ กระทรวงยุติธรรมสหรัฐฯ (DOJ) และเป็นความพ่ายแพ้เชิงกฎหมายครั้งใหญ่ครั้งที่สองของ Google ในช่วงไม่ถึงหนึ่งปี
คำตัดสินจาก ผู้พิพากษา Leonie Brinkema แห่งศาลแขวงรัฐเวอร์จิเนียตะวันออก ระบุว่า Google ใช้อำนาจในตลาดเพื่อผูกขาดธุรกิจเชื่อมโยงระหว่างผู้เผยแพร่เว็บไซต์ (Publishers) กับผู้ลงโฆษณา (Advertisers) ผ่านการผสาน แพลตฟอร์มบริหารโฆษณาสำหรับเว็บไซต์ (Publisher Ad Server) เข้ากับ ระบบซื้อขายโฆษณาอัตโนมัติ (Ad Exchange) ของตนอย่างไม่เป็นธรรม ส่งผลกระทบต่อการแข่งขันและผู้บริโภค โดยธุรกิจในกลุ่มนี้มีมูลค่าสูงถึง 3.1 หมื่นล้านดอลลาร์สหรัฐ
ศาลตัดสินว่า Google มีเจตนาในการดำเนินพฤติกรรมที่ “กีดกันคู่แข่ง” และ “สร้างความเสียหายอย่างมีนัยสำคัญ” ต่อทั้งลูกค้าผู้เผยแพร่โฆษณา กระบวนการแข่งขันโดยรวม และผู้บริโภคที่ใช้ข้อมูลจากเว็บไซต์แบบเปิด แม้จะมีการยกฟ้องข้อกล่าวหาในฝั่ง เครื่องมือสำหรับผู้ลงโฆษณา (Advertiser Ad Networks) แต่เนื้อหาหลักของคำตัดสินก็สะท้อนถึงรูปแบบการดำเนินธุรกิจที่ละเมิดหลักการแข่งขันเสรี
ด้าน Lee-Anne Mulholland รองประธานฝ่ายกำกับดูแลของ Google ออกแถลงการณ์ว่า “เราชนะคดีไปครึ่งหนึ่ง และจะอุทธรณ์ในส่วนที่เหลือ” พร้อมย้ำว่าผู้เผยแพร่มีทางเลือกหลากหลาย และเลือก Google เพราะใช้งานง่าย มีประสิทธิภาพ และต้นทุนต่ำ อย่างไรก็ตาม ศาลไม่เห็นด้วยกับแนวทางดังกล่าว และให้ความเห็นว่าการผูกขาดในลักษณะนี้ส่งผลเสียระยะยาวต่อทั้งตลาดและนวัตกรรม
มีความเป็นไปได้ว่าคำตัดสินจะนำไปสู่ คำสั่งให้ขายกิจการบางส่วน ของ Google ในธุรกิจโฆษณาออนไลน์ โดยเฉพาะในส่วนที่ผูกโยงแพลตฟอร์มเพื่อจำกัดการแข่งขัน อย่างไรก็ตาม ศาสตราจารย์ William Kovacic ผู้เชี่ยวชาญด้านกฎหมายการแข่งขัน มองว่าเนื่องจากรัฐบาลชนะเพียงบางข้อกล่าวหา การบังคับขายกิจการอาจไม่ใช่แนวทางหลัก แต่จะนำไปสู่ มาตรการควบคุมพฤติกรรม (Conduct Remedy) เช่น การจำกัดวิธีดำเนินงานหรือแนวทางการกำหนดราคา ซึ่งไม่เป็นผลดีต่อ Google เช่นกัน
คำตัดสินนี้เกิดขึ้นหลังจากเมื่อปี 2023 คณะลูกขุนเคยตัดสินว่า Google Play Store เป็นการผูกขาดที่ผิดกฎหมาย และเมื่อไม่นานมานี้ Google ยังถูกศาลชี้ว่าผูกขาด ตลาดค้นหาออนไลน์ โดยในวันที่ 21 เมษายน ศาลเตรียมพิจารณาบทลงโทษในคดีดังกล่าว ซึ่งอาจรวมถึงการบังคับให้ขาย เบราว์เซอร์ Chrome
กรณีล่าสุดนี้ไม่เพียงแต่แสดงถึงแนวโน้มการตรวจสอบเข้มข้นต่อ Big Tech อย่าง Google เท่านั้น แต่ยังเกิดขึ้นในช่วงเดียวกับที่ Mark Zuckerberg ซีอีโอของ Meta ขึ้นให้การในคดีเกี่ยวกับการผูกขาดของบริษัทตนเอง สะท้อนภาพรวมของกระแสการควบคุมอำนาจตลาดที่กำลังเกิดขึ้นทั่วโลก
แม้ Google จะยื่นอุทธรณ์ แต่ชัยชนะของกระทรวงยุติธรรมสหรัฐฯ ในครั้งนี้ก็ถือเป็นสัญญาณเตือนที่ส่งแรงสั่นสะเทือนไปยังอุตสาหกรรมโฆษณาออนไลน์ทั่วโลก โดยเฉพาะเมื่อรายได้หลักของ Google ยังคงพึ่งพิงธุรกิจนี้อย่างสูง และยิ่งทำให้หน่วยงานกำกับดูแลในประเทศต่าง ๆ มีความมั่นใจมากขึ้นในการตรวจสอบพฤติกรรมผูกขาดของยักษ์ใหญ่เทคโนโลยีในอนาคต
อ้างอิง : thestandard
